HASTA HAKLARI İL KOORDİNAATÖRLÜĞÜ
Ülkemizde 01.08.1998 tarih ve 23420 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hasta Hakları Yönetmeliğinde Hasta Hakları tanımlanarak teminat altına alınmış, Hasta Hakları Uygulamaları ile tüm sağlık kurum ve kuruluşlarımızda “hasta odaklı, katılımcı sağlık hizmeti sunumu” ilkesi doğrultusunda; hasta ve hasta yakınları ile sağlık personelinin, hasta hakları konusunda bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi, sağlık hizmetlerinin desteklenmesi ve güçlendirilmesi, hastaların kaliteli sağlık hizmeti alması hedeflenmiştir.
İlimiz genelinde hasta hakları uygulamalarını koordine etmek, denetlemek, hasta hakları birimleri ve hasta hakları kurullarının kurulması, çalışması ile internet tabanlı Hasta Başvuru Bildirim Sisteminin (HBBS) takibi, aktif kullanılmasının ve devamlılığının sağlanması amacı ile İl Sağlık Müdürlüğü bünyesinde Hasta Hakları İl Koordinatörlüğü oluşturulmuş ve faaliyetlerini sürdürmektedir.
HASTA HAKLARI
İnsan, sadece insan olmasından dolayı doğuştan bazı hakları kazanarak dünyaya adımını atmaktadır. Hak kavramı evrensel bir kavramdır. Kısaca hak; ‘hukuk kurallarının kişilere tanıdığı yetki' olarak tanımlanabilir. İnsan haklarını kısaca; tüm insanların her açıdan doğuştan eşit ve özgür olması diye tarif etmek mümkündür. Söz konusu bu özgürlük, başkalarının haklarına saygılı olmak ve bu hakları çiğnememe zorunluluğu ile dengelenmiştir. Hasta hakları da temel insan haklarından birisidir.
1) Hizmetten genel olarak faydalanma: Adalet ve Hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde sağlık hizmetlerinden faydalanma. Irk, dil, din ve mezhep, cinsiyet, felsefi inanç, ekonomik ve sosyal durumları dikkate alınmadan hizmet alma hakkı vardır.
2) Bilgilendirme ve bilgi isteme: Her türlü sağlık hizmetinin ve imkanının neler olduğunu öğrenmeye ve sağlık durumu ile ilgili her türlü bilgiyi sözlü veya yazılı isteme hakkı vardır.
3) Sağlık kuruluşunu ve personelini, seçme ve değiştirme: Sağlık kuruluşunu seçmeye, değiştirmeye ve seçtiği sağlık tesisinde verilen sağlık hizmetlerinden faydalanmaya, sağlık hizmeti verecek vermekte olan tabiplerin ve diğer sağlık çalışanlarının kimliklerini, görev ve unvanlarını öğrenmeye seçme ve değiştirmeye hakkı vardır.
4) Mahremiyet: Gizliliğe uygun bir ortamda her türlü sağlık hizmeti almaya hakları vardır.
5) Reddetme, durdurma ve rıza:Tedaviyi reddetmeye, durdurulmasını istemeye, tıbbi müdahalelerde rızasının alınmasına ve rıza çerçevesinde hizmetten faydalanmaya hakkı vardır.
6) Güvenlik: Sağlık hizmetini güvenli bir ortamda almaya,
7) Dini vecibeleri yerine getirebilme: Sağlık tesisinin imkanları ölçüsünde ve idarece alınan tedbirler çerçevesinde, dini vecibelerini yerine getirmeye hakkı vardır.
8) İnsani değerlere saygı gösterilmesi, saygınlık görme ve rahatlık: Saygı, itina ve ihtimam gösterilerek, güler yüzlü, nazik, şefkatli bir ortamda, her türlü hijyenik şartlar sağlanmış gürültülü ve rahatsız edici bütün etkenler giderilmiş bir sağlık hizmeti almaya hakkı vardır.
9) Ziyaret ve refakatçi bulundurma: Sağlık tesislerince belirlenen usül ve esaslar çerçevesinde ziyaretçi kabul etmeye ve mevzuatın ve sağlık tesisinin imkanları ölçüsünde ve hekimin uygun görmesi halinde refakatçi bulundurmaya hakkı vardır.
10) Müracaat, şikayet ve dava hakkı: Haklarının ihlali halinde, mevzuat çerçevesinde her türlü başvuru, şikayet ve dava hakkını kullanmaya hakkı vardır.
HASTA SORUMLULUKLARI
Hasta hakları kavramı ile birlikte “Hasta Sorumluluğu” kavramı ortaya çıkmıştır. Henüz bu kavramın, içeriği ve kapsamı ortaya konmamıştır. Ancak genel olarak, hastanın bir sağlık kuruluşuna başvurmadan ve başvurduktan sonraki süreçte yerine getirmesi gereken ödev ve yükümlülüklerdir diye tarif edilebilir.
Hasta sağlık hizmeti alırken aşağıdaki kurallara uymalıdır;
a) Başvurduğu sağlık kurum ve kuruluşunun kural ve uygulamalarına uygun davranır ve katılımcı bir yaklaşımla teşhis ve tedavi ekibinin bir parçası olduğu bilinciyle hareket eder.
b) Yakınmalarını, daha önce geçirdiği hastalıkları, gördüğü tedavileri ve tıbbi müdahaleleri, eğer varsa halen kullandığı ilaçları ve sağlığıyla ilgili bilgileri mümkün olduğunca eksiksiz ve doğru olarak verir.
c) Hekim tarafından belirlenen sürelerde kontrole gelmeli ve tedavisinin gidişatı hakkında geri bildirimlerde bulunur.
ç) Randevu tarih ve saatine uyar ve değişiklikleri ilgili yere bildirir.
d) İlgili mevzuata göre öncelik tanınan hastalar ile diğer hastaların ve personelin haklarına saygı gösterir.
e) Personele sözlü ve fiziki saldırıya yönelik davranışlarda bulunmaz.
f) Haklarının ihlal edildiğini düşündüğünde veya sorun yaşadığında hasta hakları birimine başvurur.
Sağlık hizmetlerinden faydalanırken sorun yaşandığında, haklarının ihlal edildiği düşünüldüğünde, şikayet, görüş-öneri ya da memnuniyet bildirilmek istediğinde başvuru yolları;
Hasta Hakları Birimlerine şahsen,
Hasta Başvuru Bildirim Sistemi https://hastahaklari.saglik.gov.tr/,
Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi ALO 184 SABİM & https://sabim.gov.tr/
Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi ALO 150 CİMER & https://www.cimer.gov.tr/