BİLİŞİM HAFTASI BİLGİ NOTU
Mayıs ayının ilk haftası Bilişim Haftası olarak kutlanmakta, bilişim teknolojilerinin ve internetin bilinçli, güvenli, etkin kullanımı konusunda toplumun farkındalığını arttırmak amacıyla hafta boyu etkinlikler gerçekleştirilmektedir.
Teknolojinin gelişimi ile birlikte bilgisayarlar, akıllı telefonlar, oyun konsolları hayatımızın ayrılmaz bir parçası olurken, bireyin ve toplumun alışkanlıklarında geri dönülmez değişikliklere yol açmıştır. Günümüzün gelişmiş teknolojilerinden olan bilgisayar ve internet kullanımının yaşamımızda istenilen bilgiye anında ulaşabilme, bilgi paylaşımını sağlayabilme gibi getirdiği kolaylıklar yanında çok sık ve zararlı kullanımından kaynaklanan birçok problemi de beraberinde getirmekte olduğu bilinmektedir.
Bireylerde, okul çağındaki çocuk ve gençlerde oldukça sık görülen problemli internet/bilgisayar kullanımı, sosyal ilişkilerinin olumsuz yönde etkilenmesine, aile bağlarının zayıflamasına neden olmakta; akademik başarıyı veya iş başarısını düşürebilmektedir. Çocuklar ve gençler başta olmak üzere tüm toplumun teknolojinin bilinçli, güvenli ve etkin kullanımına teşvik edilmesi, aşırı ve zararlı teknoloji kullanımının önlenmesi ve bu konuda farkındalık yaratılması amacıyla Sağlık Bakanlığımız Ruh Sağlığı Dairesi Başkanlığı tarafından “Davranışsal Bağımlılıklarla Mücadele Programı” yürütülmektedir. Sigara, alkol ve uyuşturucuya bağlı bağımlılıklara “maddeye bağlı bağımlılık” adı verilirken, internet, bilgisayar, kumar, seks ve alışveriş bağımlılıkları ise davranışsal bağımlılıklar olarak değerlendirilmektedir.
Ne zaman teknoloji kullanımı ile ilgili sorun yaşadığımızı düşünmeliyiz?
Teknoloji bağımlılığının belirtileri nelerdir?
- Yalnızca birkaç dakika diyerek saatler harcamak.
- Çevrenizdekilere ekran karşısında geçirdiğiniz zaman hakkında yalan söylemek.
- Uzun süre bilgisayar kullanmaktan dolayı fiziksel sorunlardan şikâyet etmek.
- Anonim bir kişiliğe bürünmek, insanlarla internet üzerinden konuşmayı yüz yüze konuşmaya tercih etmek.
- İnternete girmek için yemek öğünlerinden, derslerden ya da randevulardan ödün vermek.
- Bilgisayarınızın başında çok fazla zaman geçirdiğiniz için suçluluk duyuyorken bir yandan da büyük bir zevk almak ve bu iki duygular arasında gidip gelmek.
- Bilgisayarınızdan uzak kaldığınız zaman gergin ve boşluktaymış gibi hissetmek.
- Gece geç saatlere kadar bilgisayar başında kalmak.
Kişinin bağımlılığını değerlendirirken göz önünde bulundurulması gereken teknoloji kullanımının; kişinin hayatını, sorumluluklarını, sosyal ilişkilerini ve işlevselliğini olumsuz etkileyip etkilemediğidir. Maddeye bağlı bağımlılıklarda amaç kişiyi bağımlı olduğu maddeden tamamen uzak tutmak iken, konu teknoloji bağımlılığı olduğunda amaç maddeye bağlı bağımlılıklardan farklı olarak tamamen yasaklamak değil, teknolojinin uygun, kontrollü ve yararlı kullanımını sağlamaktır.
BAĞIMLILIK BAŞLAMADAN ÖNLEMEK
Tüm bağımlılıklarda olduğu gibi bağımlılık başlamadan önlemek hedeflenmeli önleyici faaliyetlere öncelik verilmelidir.
NE YAPMALI?
- 2 yaşından küçük çocukların internet, tv ya da bilgisayarla karşılaşması engellenmeli.
- Okul öncesi yaş grubu için internet kullanımı 30 dakikayı geçmemeli.
- İlköğretimin ilk 4 yılında ödev haricinde oyun ve eğlence için günlük 45 dakika zaman ayrılmalıdır.
- İlköğretim ikinci 4 yılında hafta sonu daha esnek olmakla birlikte günde 1 saat kullanımı geçmemeli.
- Lise çağında ise internet kullanımı günlük 2 saati geçmemelidir.
- Çocuklarınızı arkadaşları ile doğal yollardan görüşmeleri için yönlendirin, akran grupları içerisinde sosyalleşmesini sağlayın.
- Çocuklarınızı yetenek ve ilgi alanlarına uygun spor dallarına yönlendirin.
- Çocuğunuzun arkadaşlık ilişkilerini destekleyin, onları bir araya getirecek aktivite planlayın.
- Çocuğunuzun bilgisayar kullanımını kontrol edin ve sanal ortamdaki arkadaşlarını tanıyın.
- Bilgisayarlarınızda güvenli internet uygulamalarının olmasına özen gösterin.
- Uzun süreli bilgisayar kullanan çocuğunuzu engelleyemiyorsanız mutlaka uzman yardımı alın.
- İnternetin doğru, güvenli ve etkili kullanımı için çocuklara/gençlere yönelik eğitimler güvenli internet kullanımı, sadece tüketici olarak değil üretken bir şekilde internette var olmak, internet kullanırken kişilere zarar vermemek ve yasal süreçleri ihlal etmemek gibi konuları da içermelidir.
NE YAPMAMALI?
- Akıllı telefon/tablet vs. gibi aletleri çocukları teselli etmek, susturmak için asla kullanmayın.
- Çocukların kontrolsüz ve uzun süre internet kullanmasına izin vermeyin.
- Yemek ve çay saatlerinde bilgisayar başındaki çocuğa servis yapmayın, size katılmasını sağlayın.
- TV veya internet benzeri teknolojik alet merkezli ev düzeni kurmayın.
YARDIM ALIN
Sağlık Bakanlığımız Ruh Sağlığı Dairesi Başkanlığı tarafından yürütülen “Davranışsal Bağımlılıklarla Mücadele Programı” kapsamındaİlimiz Sağlıklı Hayat Merkezi Psikososyal Destek Birimleri tarafından çocuk-ergen ve yetişkinlere yönelik davranışsal bağımlılıklara yönelik danışmanlık hizmetleri verilmektedir