Talasemi (Akdeniz Anemisi) kalıtsal geçiş gösteren bir kan hastalığıdır. Dünyada Akdeniz’i içine alan bir kuşak içinde İtalya, Yunanistan, İspanya, Fransa, Kuzey Afrika Ülkeleri, Kıbrıs, Türkiye, Ortadoğu Ülkeleri, Kafkasya, Pakistan, Hindistan, Güney Asya ve Uzakdoğu’da sık görülür.
Talasemi, hastalar ve taşıyıcılar olmak üzere iki grupta incelenir. Taşıyıcılar herhangi bir belirti vermezler ya da hafif kansızlık gibi belirtiler gösterebilirler. Çocukları taşıyıcı ya da sağlıklı doğabilir. Ancak iki taşıyıcının evlenmesi durumunda % 25 hasta, % 50 taşıyıcı bebek doğma riski vardır.
Hasta bebekler 6 ay – 1 yaştan itibaren bu hastalığın belirtilerini vermeye başlar ve tüm hayatları boyunca eziyetli, zor ve pahalı bir tedavi almak zorunda kalırlar. Hastalar her 3 haftada bir kan ve deri altından özel ilaçları almak zorundadır. Kalp, karaciğer yetmezliği, iskelet ve hormon sistemleri ve büyüme gelişme ile ilgili sorunlar çıkar. 30-35 yaşına nadiren ulaşabilirler.
Türkiye’de Talasemi taşıyıcı sıklığı % 2,1 dir. Ancak iller arasında % 0,6 ile % 13,6 arasında değişim görülmektedir. Türkiye’de yapılan her 4 evlilikten biri akraba evliliğidir ve akraba evliliklerinin % 70’inin 1. derece akrabalar arasında yapılması nedeniyle genetik geçişli bir hastalık olan talaseminin görülme sıklığı artmaktadır. Bu nedenle, ikisi de taşıyıcı olan çiftlerin bilinmesi ve çocuk sahibi olmadan önce genetik danışmanlıktan yararlanmaları, hastalığın önlenmesi açısından gereklidir.
Talasemi önlenebilir bir hastalıktır. Evlilik öncesi testler ile tanı konabilir ve hasta bebek doğması engellenebilir. Bu testin yapılması doğacak çocukların, gelecek nesillerin sağlığı açısından önemlidir.
Her yıl yüzlerce hastalıklı çocuk dünyaya gelmekte, aileler ve toplum maddi ve manevi zarara uğramaktadır. Bu nedenle Bakanlığımız tarafından şimdiye kadar yapılan hizmetleri organize etmek ve yaygınlaştırmak amacıyla hastalığın görülme sıklığı göz önünde bulundurularak Hemoglobinopati Kontrol Programı başlatılmıştır. Bu programın amacı;
· Halkın, gençlerin, evlenecek ve yeni bebek sahibi olacak çiftlerin bilgilenmesini ve test yaptırmalarını sağlayarak, hastalıklı bebek doğmasını önlemek.
· Mevcut hemoglobinopati hastalarının yaşam süreleri uzatılarak, yaşam kalitelerinin arttırılmasıdır.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.
Çanakkale İl Sağlık Müdürlüğü