Orman yangınlarında hava kirliliğine dikkat!
Orman yangını sırasında açığa çıkan duman; tahta ve diğer organik maddelerin yanmasından ve ince partiküllerin karışımından oluşur. Dumandan kaynaklanan en önemli sağlık tehdidi bu ince partiküllerdir. Bu mikroskobik partiküller akciğerlerin derinliklerine nüfuz edebilir. Bu nedenle yangın ve sonraki günlerde özellikle kronik solunum sistemi hastalığı (astım ve KOAH başta olmak üzere), kronik kalp hastalığı olanlar, yaşlılar ve çocuklar ve gebeler gibi hassas gruplarda artmış etkilenim riski olduğu bilinmektedir.
Yüksek yoğunluklarda duman, bir dizi belirtiyi ve şikayeti tetikleyebilir. Herkes gözlerde yanma, burun akıntısı, öksürük, balgam, hırıltı ve zor nefes alma yakınmaları yaşayabilir.
Kalp veya akciğer hastalığınız varsa, duman yakınmalarınızı daha da kötüleştirebilir. Kalp hastalığı olan kişiler göğüs ağrısı, çarpıntı, nefes darlığı veya yorgunluk gibi yakınmalar yaşayabilir. Akciğer hastalığı olan kişiler her zamanki kadar rahat nefes alamayabilir ve öksürük, balgam, göğüste rahatsızlık, hırıltı ve nefes darlığı gibi yakınmalar yaşayabilir.
Belirtilen yakınmalardan herhangi biri orta çıktığında bulunduğunuz bölgeyi acilen terk etmeniz ve en yakın sağlık kuruluşuna başvurmanız gerekir.
Yangın nedeniyle oluşabilecek sağlık risklerinden korunmak için;
- N95 veya P100 solunum maskeleri olarak bilinen partikül maskeleri kullanılmalıdır. Bu maskeler yüzünüze tam oturursa ve doğru şekilde takılırsa sizi koruyabilir. Bunlar çocuklar için önerilmez. Kağıt "toz" maskeleri veya cerrahi maskeler, ciğerlerinizi orman yangını dumanındaki ince parçacıklardan koruyamaz. Atkılar veya bandanalar (ıslak veya kuru) kaba partiküllerin filtrelenmesi için kullanılabilir ancak uzun süreli bir koruma sağlayamaz.
- Kapılar ve pencereler kapalıyken içeride kalmalı, dumanın içeri girmesini önlemek için klimanızı temiz hava girişi kapalı ("devridaim modu") ile çalıştırmalısınız. Eğer içeride sıcaklığı kontrol edemiyorsanız orayı en kısa sürede terk etmelisiniz.
- İç ortam hava kirliliğini arttırmamalısınız; bunun için mum yakmayın veya gaz, propan, odun sobası, aerosol spreyleri kullanmayın. Eti kızartmayın veya kavurmayın, tütün ürünleri içmeyin. Bütün bunlar iç mekanlarda hava kirliliğini artırabilir.
- İç ortam hava kalitesinin düşük olduğu, yangından etkilenmiş yapılar veya yakınlarında duman ve kül kalıntısı olan yerlerde temizlik yapılırken, külü ve kalıntıları dağıtıp tekrar havaya karıştıracak eylemlerden uzak durmak, yeterli havalandırma ve diğer koruyucu önlemleri almak gerekir.
- Arabadaysanız camları kapatın. Arabadaki camları kapatarak aracınızdaki dumanı azaltın. Bu koşullarda uzun süre kalmamak önemlidir. Pencereler kapatılarak, havalandırma/ klimanın çalıştırılması devridaim modunda yapılabilir.
- Bol su içerek solunum yollarını nemli tutun.
- Evcil hayvanlarınızı da kapalı tutun onlar da risk altında.